Macrolide là một trong những loại kháng sinh được sử dụng phổ biến nhất trong thai kỳ. Những phát hiện gần đây cho thấy có sự tăng nguy cơ mắc các dị tật bẩm sinh nghiêm trọng ở phụ nữ sử dụng macrolid so với penicillin trong ba tháng đầu thai kỳ. Do đó, một nghiên cứu đoàn hệ so sánh kéo dài từ 1/1997 đến 12/2016 tại Đan Mạch đã được tiến hành nhằm xác nhận lại các nguy cơ này.
1192539 trường hợp mang thai mà trẻ sinh ra còn sống (live birth pregnancies) được các nhà nghiên cứu chia thành 4 nhóm (nhóm can thiệp và 3 nhóm so sánh).
Các nhà nghiên cứu đã chia thành 12 phân nhóm dị tật bẩm sinh theo cơ quan (mắt, thần kinh trung ương, etc) liên quan đến thực hành này.
Từ các so sánh ghép cặp (matched comparisons):
- Không có sự gia tăng tỷ lệ dị tật ở nhóm 1 so với nhóm 2 (RR: 0.95; CI95%: 0.84 – 1.08), tương ứng với sự khác biệt nguy cơ tuyệt đối AR = -1.8 (-6.4 - 2.7)/1000 phụ nữ mang thai.
- Nguy cơ mắc các dị tật bẩm sinh nghiêm trọng không tăng có ý nghĩa ở nhóm 1 so với nhóm 3 (RR: 1.00, CI95%: 0,88 - 1.14), AR = -0.1 (-4.8 - 4.7)/1000 phụ nữ mang thai hoặc so với nhóm 4 (RR: 1.05, CI95%: 0.95 - 1.17), AR = 1.8 (-1.7 - 5.3)/1000 phụ nữ mang thai.
Bên cạnh đó, cũng không có sự khác biệt có ý nghĩa nào được ghi nhận với bất kỳ kháng sinh trong nhóm macrolid.
Trong nghiên cứu này, sự khác biệt về mức độ tuân thủ trong dùng thuốc và liệu việc tuân thủ thấp ở nhóm sử dụng macrolide có làm sai lệch kết quả hay không không được khảo sát. Một nguồn gây nhiễu khác cho các nghiên cứu quan sát là bệnh nhiễm khuẩn đang được điều trị cũng có thể làm tăng nguy cơ dị tật hơn là bản thân kháng sinh macrolide. Tuy nhiên các nhà nghiên cứu không tìm thấy sự gia tăng nguy cơ có ý nghĩa trong bất kỳ phân tích nào, kể cả so với nhóm không sử dụng kháng sinh trong thai kỳ.
Nghiên cứu không thể loại trừ hoàn toàn một số yếu tố gây nhiễu quan trọng có thể xảy ra dựa trên quan điểm lâm sàng (như uống rượu, sốt và bổ sung axit folic). Tuy nhiên, với quy mô của mẫu nghiên cứu, các yếu tố gây nhiễu nào có thể che dấu được mối liên quan thực sự thì sẽ phải phổ biến hoặc liên quan chặt chẽ với việc sử dụng macrolid và tỷ lệ nghịch với các dị tật bẩm sinh nghiêm trọng. Trong khi đó, kết quả lại không cho thấy mối liên quan có ý nghĩa nào khi so sánh với nhóm không sử dụng kháng sinh. Do đó, các nhà nghiên cứu tin rằng sự hiện diện của các yếu tố gây nhiễu chưa được điều chỉnh là hạn chế hoặc khó xảy ra.
Tóm lại, nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sử dụng kháng sinh macrolide trong thai kỳ không liên quan đến tăng nguy cơ mắc các dị tật bẩm sinh nghiêm trọng cũng như không tìm thấy bằng chứng về mối liên quan có ý nghĩa đối với từng macrolid. Kết quả này ngược lại với các ghi nhận trước đó trong nghiên cứu đoàn hệ tiến hành tại Anh, do đó cần được phân tích đánh giá cẩn thận và có thêm các nghiên cứu từ cơ sở dữ liệu của các quốc gia khác.
Bài gốc: https://www.bmj.com/content/372/bmj.n107
Tổ Thông tin thuốc - Dược lâm sàng
Khoa Dược - Bệnh viện Da Liễu TP.HCM
-------------------
Bệnh viện Da Liễu - số 2 Nguyễn Thông, phường 6, quận 3, TP.HCM.
Hotline: 028.39308131 - 0901.365.638
Website: bvdl.org.vn
Thời gian khám bệnh của bệnh viện:
Đặt lịch khám bệnh trực tuyến tại: https://dalieu.medpro.com.vn/ - Hoặc tải ứng dụng Bệnh viện Da Liễu TPHCM - Đăng ký Khám bệnh Online (App Store, Google Play)
Để xem được nhiều nội dung Truyền thông giáo dục sức khỏe về da liễu, hãy truy cập kênh Youtube của Bệnh viện Da Liễu TP.HCM: https://www.youtube.com/channel/UCt4M5jArf_1Pf5CNWRYOGag